به گزارش مشرق، یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی از هفتم خرداد ماه سال گذشته کار خود را آغاز کرد و حالا یک سال از عمر این مجلس می‌گذرد.

در دومین روز کاری مجلس یازدهم بود که اعضای هیئت رئیسه اجلاسیه اول مجلس یازدهم برای مدت یک سال انتخاب شدند و بر این اساس محمدباقر قالیباف، ریاست مجلس را عهده دار شد و سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، نایب رئیس اول و علی نیکزاد نایب رئیس دوم مجلس شدند. حالا قرار است روز چهارشنبه پنجم خرداد ماه انتخابات هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی برای انتخاب رئیس، نواب و سایر اعضای آن برای اجلاسیه دوم انتخاب شود.

نمایندگان مجلس یازدهم از همان ابتدای شروع به کار خود تلاش کردند تا بعد نظارتی پارلمان را تقویت کنند و در همین راستا در یک سال گذشته بارها از از ابزارهای نظارتی از جمله سوال، تذکر، درخواست استیضاح، گزارش های نظارتی کمیسیون اصل ۹۰ و همچنین تحقیق و تفحص استفاده کردند. 

یکی از ابزارهای نظارتی تعریف شده برای مجلس تذکر است که مجلس یازدهم حداقل ۳۸۹۰ تذکر در کارنامه یکساله خود به مسئولان اجرایی ثبت کرده است. 

ماده ۲۰۶ آیین نامه داخلی مجلس می‌گوید: در کلیه مواردی که نماینده یا نمایندگان مطابق اصل هشتاد و هشتم (۸۸) قانون اساسی، از رئیس‌جمهور یا وزیر درباره یکی از وظایف آنان حق سؤال دارند، می‌‏توانند درخصوص موضوع مورد نظر به رئیس‌جمهور و وزیر مسئول کتباً تذکر دهند.

هیأت رئیسه خلاصه تذکر را در جلسه علنی مجلس قرائت و متن کامل تذکر را به رئیس‌جمهور یا وزیر مربوط ابلاغ می‏‌نماید.
علاوه بر این تذکرات کتبی، قبل از پایان هر جلسه علنی هم حداکثر پنج نفر از نمایندگان می‌توانند هر کدام به مدت دو دقیقه تذکر شفاهی‌ دهند و در صورتی که متقاضیان بیش از پنج ‌نفر باشند به قید قرعه تعیین ‌می‌شوند. نمایندگان نمی‌توانند در مدت یک ‌ماه بیش از یک ‌بار تذکر شفاهی دو دقیقه‌ای فوق را بدهند و حق واگذاری به نماینده دیگر را ندارند.

اما مروری بر تذکرات نمایندگان در یک سال اخیر نشان می‌دهد مواردی همچون گرانی، سوءتدبیر دولت در کنترل بازارها، تخصیص ارز به کالاهای اساسی، سوء مدیریت در بورس، سوء تدبیر در مدیریت همه گیری کرونا، انتصاب‌های سیاسی،  پرحاشیه و مبهم، برگزاری امتحانات حضوری در شرایط کرونا، حمایت از کارگران بیکار شده، حمایت از اقشار ضعیف و آسیب پذیر از جمله بازنشستگان، کشاورزان و کارگران، مشکلات فرهنگیان، گرانی و آشفتگی بازار مسکن،  تعلل در تکمیل طرح‌ها و پروژه‌های ناتمام ، شفافیت در خصوص عدم پرداخت یارانه های معیشتی، عدم ترخیص و بارگیری به موقع کالاهای ضروری و اساسی از پایانه ها و  محدود کردن یارانه موالید جدید در صدر این تذکرات قرار دارد.

تذکر درباره گرانی و تصیم‌ها و سیاست‌های اجرایی که به گرانی دامن می‌زند

«ماجرای مرغ تمام نشده روغن شروع می شود روغن تمام نشده تخم مرغ حالش بد می شود تخم مرغ را مداوا نکرده، شکر دل درد می گیرد! حق این مردم این گونه جفاست؟ این بی سروسامانی است؟» این جملات بخشی از یکی از تذکرات مجلس یازدهمی‌ها به مسئولان اجرایی است. در زمینه گرانی، فشار تورم و معیشت مردم و سوء تدبیر دولت در مهار گرانی و کنترل بازارها در میان تذکرات انبوه نمایندگان مجلس به مسئولان اجرایی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- افزایش بسیار زیاد قیمت ها و اقلام اساسی و معیشت خانواده

-  افزایش بی سابقه و چندین برابر قیمت محصولات فولادی

- کوتاهی دولت در تولید مسکن و نظارت بر بازار مسکن

- عدم ترخیص و بارگیری به موقع کالاهای ضروری و اساسی از پایانه ها

- حذف ارز تخصیصی گروه یک از برخی کالاهای ضروری

- افزایش قیمت نهاده های کشاورزی

- سوء تدبیر دولت درباره زمان و قیمت خرید تضمینی گندم 

- نحوه هزینه کرد ۱ میلیارد یورو پرداخت از صندوق توسعه ملی به مجلس شورای اسلامی

- عدم اجرای قانون مالیات بر خانه های خالی

- عدم کنترل و نظارت بر بازار شب عید

- افزایش بی رویه شهریه مدارس غیرانتفاعی

* تذکراتی در حمایت معیشتی از مردم و کسب و کارهای آسیب دیده از کرونا

وعده‌های دولت برای حمایت از معیشت مردم از جمله استمهال اقساط معوق در ایام کرونا از جمله مواردی بود که در تذکرات نمایندگان مجلس به چشم میخورد. در ادامه به مواردی از این دست اشاره می‌شود:

- تعلل در اجرای قانون تسهیل تسویه بدهی شبکه بانکی برای تولید کنندگان

- اجرای قانون برنامه در خصوص همسان سازی حقوق بازنشستگان

- عدم محاسبه و پرداخت فوق العاده ایثارگری بازنشستگان

- علت عدم پرداخت حق بیمه بیکاری به کشاورزان

- ضرورت رسیدگی به وضعیت استخدامی نیروهای شرکتی و قراردادی شاغل در دستگاههای اجرایی کشور جهت رفع تبعیض و استفاده بهتر از ظرفیت و توانمندی کارکنان

- توجه به مشکلات معیشتی کارگران ساختمانی وکارگران روزمزد

* تذکرات بورسی به دولت؛ از هشدار درباره رشد حبابی تا حمایت از سرمایه‌ مردم

وضعیت بورس و عملکرد دولت در این زمینه یکی دیگر از موارد پرتکرار تذکرات نمایندگان مجلس یازدهم در یک سال گذشته بوده است؛ چه در زمانی که بورس رشد حبابی می کرد و چه در زمان ریزش و متضرر شدن عموم سهامداران خرد. در ادامه برخی از این تذکرات را مشاهده می‌کنید:

- افزایش صوری سرمایه توسط بعضی شرکت ها در بورس و ایجاد مخاطره برای مردم و لزوم نظارت بیشتر

- عدم واریز سود مجامع شرکتهای بورسی با استفاده از زیر ساخت سامانه سجام

- تسهیل در ورود شرکتهای متقاضی به بورس

- عدم پرداخت وجه خرید سهام عدالت توسط بانک ها از طریق بورس به مردم در زمان خرید

- وضعیت نا بسامان قیمت گذاری فولاددر بورس

- ایجاد اختلال در عرضه سهام پالایشگاهها در قالب صندوق ETF وعده داده شده (دارا دوم) به مردم در زمان موعود و در نتیجه ریزش شدید بورس

- متضرر شدن چندین میلیاردی سهامداران

- فقدان استراتژی مشخص برای بازار سرمایه

- نوسان گیری شدید سهامداران حقوقی از سرمایه سهامداران حقیقی در بورس

- تذکر در خصوص لزوم اتخاذ تدابیری برای جلوگیری از سوخت شدن سرمایه مردم در معاملات رمز ارزهای خارجی

علاوه بر این موارد بارها نمایندگان مجلس درباره ضعف در دیپلماسی، واگذاری‌های غیر اصولی و رانتی از جمله نیشکر هفت تپه، مصوبات مغایر با سیاستهای کلی جمعیت، سوء مدیریت دولت در فضای مجازی، بدهی دولت به سازمان تأمین اجتماعی و برنامه ریزی در جهت تسویه آن، عدم حمایت از سرمایه گذاران داخلی و فراهم نمودن زمینه فرار سرمایه گذاران به خارج از کشور، تعلل و کوتاهی در تمهید شرایط برگزاری کنکور سراسری و امتحانات نهایی با رعایت دستورالعمل های مدنظر ستاد ملی کرونا تذکر دادند.

به این موارد می‌توان تذکرات شفاهی که در صحن علنی مجلس هر روزه به مسئولان اجرایی و دولت داده می‌شود را هم اضافه کرد. البته ناگفته نماند که تذکر یکی از ابزارهای نظارتی مجلس است و مجلس یازدهم از ابزارهای نظارتی دیگر همچون سوال و تحقیق و تفحص هم بارها استفاده کرده که در گزارش‌های دیگر به آنها می‌پردازیم.